Ananas jadalny
Ananas jadalny (Ananas comosus (L.) Merr.), nazywany także ananasem właściwym lub a. czubatym – gatunek rośliny uprawnej, byliny z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), pochodzący z Ameryki Południowej. Współcześnie największe uprawy znajdują się w Chinach, na Hawajach, Filipinach, Brazylii i Meksyku. W Europie na pocz. XVIII wieku rozwinęła się, zwłaszcza w Anglii, uprawa ananasa w szklarniach, która przetrwała do następnego stulecia. Pionierem jej w Polsce był w tym samym wieku brat króla Stanisława Augusta, Kazimierz Poniatowski, który założył szklarnie z ananasami w warszawskich ogrodach Frascati. Ich roczna wydajność wynosiła 5 tys. owocostanów.
Ananas – roślina spożywcza
Ananas jest bardzo ceniony ze względu na swe znakomite wartości smakowe. Dostarcza duże soczyste i aromatyczne owoce nadają się do spożycia zarówno w stanie surowym jak i po przetworzeniu (soki, dżemy, kompoty).
Wartości odżywcze ananasa na 100 g: wartość energetyczna to 235 kJ oraz 55 kcal. Woda to 85,5 g zawartości owocu. Białka stanowią 0,4 g, zaś tłuszcze 0,2 g (po 0,01 g kwasu palmitynowego i stearynowego; 0,02 g kwasu oleinowego; 0,04 g kwasu linolenowego i 0,03 g kwasu α-linolenowego). Ananas ma wysoki indeks glikemiczny: 59. Składniki mineralne i witaminy na 100 g: sód - 1 mg; potas - 22 mg; wapń - 17 mg; fosfor - 12 mg; magnez - 15 mg; żelazo - 0,3 mg; cynk - 0,24 mg; miedź - 0,07 mg; mangan - 0,5 mg; jod - 0,2 mg, witamina A - 7 µg; β-karoten - 42 µg; witamina E - 0,1 mg; tiamina - 0,09 mg; ryboflawina - 0,04 mg; niacyna - 0,4 mg; witamina B6 - 0,09 mg; foliany - 11 µg; witamina C - 15 mg.
Ananas – roślina lecznicza
Bromelainę uzyskuje się w drodze ekstrakcji z owocostanów i łodyg ananasa. Bromelaina to proteolityczny układ enzymatyczny złożony co najmniej 5 enzymów o różnych masach cząsteczkowych i różnej budowie cząsteczkowej. Ponadto niektóre bromelainy zawierają również fosfatazę, peroksydazę, celulazę, glikozydazę i substancje niebiałkowe. Bromelaina to glikoproteina, której struktura molekularna zawiera oligosacharyd składający się z ksylozy, fukozy, mannozy i N-acetyloglukozaminy. Bromelaina ma wielokierunkowe działanie terapeutyczne, które zostały one potwierdzone w badaniach klinicznych. Ponieważ przedstawiany produkt jest suplementem diety niedozwolone jest przypisywanie mu właściwości terapeutycznych, dlatego warto zapoznać się z artykułem zamieszczonym na portalu Medycyny Mitochondrialnej → "Bromelaina – właściwości i działanie".
Ponadto bromelina może potęgować działanie antybiotyków, dlatego trzeba być ostrożnym w czasie przyjmowania leków. Bromelina stanowi również jeden z podstawowych alergenów ananasa. Niedojrzały ananas może podrażniać gardło i wywoływać biegunkę.
Piśmiennictwo
- Azizan A, Lee AX, et al: Potentially Bioactive Metabolites from Pineapple Waste Extracts and Their Antioxidant and α-Glucosidase Inhibitory Activities by H NMR Foods; 2020, 9, 173.
- Xi-Hua L, De-Quan S. et al: Physico-Chemical Properties, Antioxidant Activity and Mineral Contents of Pineapple Genotypes Grown in China; Molecules. 2014 Jun; 19(6): 8518–8532.